ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΪΔΟΣ - ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Ειδικός Χειρουργός

- Παθήσεις μαστού Διδάκτωρ Α.Π.Θ.

- Επιστημονικός συνεργάτης Δ Χειρουργικής Κλινικής Α.Π.Θ. Γ.Ν.Γ. Παπανικολάου

Πλάτωνος 18 - Ξάνθη Τηλ. 25410 24026 & 6956 334 444

akisroidos@yahoo.gr

ΑΝΑΤΟΜΙΑ-ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

Οι μαστοί βρίσκονται στο θωρακικό τοίχωμα και αναπτύσσονται στις γυναίκες στη διάρκεια της ήβης, όταν δηλαδή αρχίσουν να παράγονται οι γυναικείες ορμόνες (οιστρογόνα, προγεστερόνη) από τις ωοθήκες. Στον άνδρα, οι μαστοί παραμένουν ατροφικοί και σπάνια διογκώνονται (γυναικομαστία), οπότε ο άνδρας πρέπει να διερευνηθεί. Ο μαστός αποτελείται από 15-20 λόβια, τα οποία περιέχουν πολλά μικρά λοβίδια, που με τη σειρά τους περιέχουν αδένες που παράγουν το γάλα. Η παροχέτευση γίνεται από μικρούς σωλήνες (πόρους) που εκβάλλουν στη θηλή του μαστού, η οποία βρίσκεται στο κέντρο μιας σκούρας περιοχής του δέρματος που ονομάζεται θηλαία άλως. Μεταξύ των λοβιδίων και των πόρων υπάρχει λίπος. Οιμαστοί περιέχουν επίσης λεμφαγγεία και λεμφαδένες που παγιδεύουν μικρόβια, καρκινικά κύτταρα και άλλες βλαβερές ουσίες εμποδίζοντάς τα έτσι να φτάσουν στην κυκλοφορία. Οι μαστοί λοιπόν, είναι όργανα (εξωκρινείς αδένες), που χρησιμεύουν για να παράγουν το μητρικό γάλα και αποτελούνται από διάφορους ιστούς (αδενικός, λιπώδης, μυϊκός ιστός), που με τη σειρά τους αποτελούνται από διάφορα κύτταρα (αδενικά που παράγουν το γάλα, λιπώδη που στηρίζουν το μαστό, μυϊκά που βοηθούν στην έκκριση του γάλακτος).

ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνά εμφανιζόμενος καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως με περισσότερες από 1.676.000νέες περιπτώσεις να έχουν διαγνωστεί έως το 2013. Η αναγνώριση παραγόντων υπευθύνων για την αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου του μαστού είναι ιδιαίτερα σημαντική στην κλινική πράξη. Πολυάριθμες μελέτες αυτών των παραγόντων κινδύνου τεκμηριώνουν τη διακύμανση που παρατηρείται διεθνώς. Οι έρευνες αυτές όμως είναι περιορισμένες ανάμεσα στις λιγότερο αναπτυγμένες βιομηχανικά χώρες, στις οποίες συγκαταλέγεται και η Ελλάδα. Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνά εμφανιζόμενος καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως με περισσότερες από 1.676.000νέες περιπτώσεις να έχουν διαγνωστεί έως το 2013. Η αναγνώριση παραγόντων υπευθύνων για την αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου του μαστού είναι ιδιαίτερα σημαντική στην κλινική πράξη. Πολυάριθμες μελέτες αυτών των παραγόντων κινδύνου τεκμηριώνουν τη διακύμανση που παρατηρείται διεθνώς. Οι έρευνες αυτές όμως είναι περιορισμένες ανάμεσα στις λιγότερο αναπτυγμένες βιομηχανικά χώρες, στις οποίες συγκαταλέγεται και η Ελλάδα.

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί το συχνότερο κακόηθες νεόπλασμα των γυναικών στο δυτικό κόσμο και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η μέση ηλικία των γυναικών όταν διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού είναι τα 64 έτη. Ωστόσο, περίπου ένα τέταρτο των γυναικών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο είναι νεότερες των 50 ετών. Ο καρκίνος του μαστού μπορεί επίσης να αναπτυχθεί σε άνδρες, αν και αυτό είναι σπάνιο. Ο ανδρικός καρκίνος του μαστού είναι υπεύθυνος για περίπου 1% όλων των καρκίνων στους άνδρες. Ο καρκίνος του μαστού αναπτύσσεται από τα αδενικά κύτταρα των πόρων και των λοβιδίων. Σπάνια, όμως, αναπτύσσονται κακοήθειες και από τον λιπώδη ή τον μυϊκό ιστό, που ονομάζονται σαρκώματα. Κάθε διόγκωση του μαστού δεν είναι απαραίτητα καρκίνος. Οι καλοήθεις όγκοι συνήθως είναι ομαλοί, δεν επεκτείνονται σε άλλα όργανα και η αφαίρεσή τους συνεπάγεται τη μη επανεμφάνισή τους. Αντίθετα, ο καρκίνος αναπτύσσεται προοδευτικά, διηθεί τα παρακείμενα όργανα ή ιστούς (δέρμα, μύες, λεμφαδένες) και αργότερα μπορεί να δώσει μεταστάσεις σε απομακρυσμένα όργανα (ήπαρ, πνεύμονες, οστά, εγκέφαλος κ.α.)

ΓΕΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

-ΗΛΙΚΙΑ: Ο κίνδυνος για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας.

-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Υπάρχει σύνδεση του οικογενειακού ιστορικού χωρίς να σημαίνει ότι η απουσία του συνεπάγεται και απουσία κινδύνου.

-ΕΜΜΗΝΟΡΥΣΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: Η πρώιμη εμμηναρχή, καθώς και η καθυστερημένη εμμηνόπαυση, δηλαδή η μακρά εμμηνορυσιακή περίοδος αυξάνει τον κίνδυνο.

-ΧΡΗΣΗ ΟΡΜΟΝΙΚΩΝ ΣΚΕΥΑΣΜΆΤΩΝ: Η αλόγιστη χρήση ορμονικών σκευασμάτων (οιστρογόνων), ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Η έλλειψη σωματικής άσκησης, το κάπνισμα καθώς και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλης, αποτελούν επίσης δευτερεύοντες επιβαρυντικούς παράγοντες καρκινογένεσης.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ-(Σημεία και συμπτώματα) Οι εξελίξεις στο πεδίο της έρευνας και η έγκυρη ενημέρωση σχετικά με τον προληπτικό έλεγχο για τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού έχουν συμβάλει καταλυτικά ώστε η θεραπεία αυτής της μορφής καρκίνου να είναι σήμερα πιο αποτελεσματική. Οι δείκτες επιβίωσης έχουν αυξηθεί, ενώ ο αριθμός των θανάτων μειώνεται σταθερά χρόνο με το χρόνο, κυρίως χάρη στον έγκαιρο εντοπισμό, την εξατομικευμένη προσέγγιση για κάθε ασθενή αλλά και τη βαθύτερη κατανόηση της ίδιας της νόσου.

Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, οι βασικές ενδείξεις που πρέπει να αναζητήσει μια γυναίκα είναι οι εξής:

. εξόγκωμα ή σκλήρυνση σε κάποιο σημείο του μαστού

. η αίσθηση κατά την ψηλάφηση είναι διαφορετική στο σημείο αυτό σε σύγκριση με τον υπόλοιπο μαζικό αδένα

. έκκριση υγρού από τη θηλή – ετερόπλευρο ή αμφοτερόπλευρο

. μεταβολή στο μέγεθος, το σχήμα ή την όψη του μαστού

. αλλαγές στην όψη της επιδερμίδας του μαστού, όπως π.χ. πτυχώσεις, όψη φλοιού πορτοκαλιού

. εισολκή θηλής, όταν δηλαδή η θηλή έλκεται προς το εσωτερικό του μαστού

. απόπτωση της σκουρόχρωμης επιδερμίδας γύρω από τη θηλή (θηλαία άλως του μαστού) ή της επιδερμίδας του μαστού.

Η διαγνωστική προσέγγιση πραγματοποιείται με τις ακόλουθες κλινικές, απεικονιστικές και επεμβατικές πράξεις, όπου αυτό κριθεί απαραίτητο:

. Ιστορικό

. Κλινική εξέταση

. Μαστογραφία

. Υπερηχογράφημα

. Μαγνητική μαστών

. Κυτταρολογική εξέταση (FNAC)

. Ιστολογική εξέταση (CORE BIOPSY)

. Ανοικτή-Χειρουργική βιοψία

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Το είδος της θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου του μαστού. -Χειρουργική: Οι χειρουργικές επεμβάσεις για τον καρκίνο του μαστού χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:

α) τις συντηρητικές επεμβάσεις στις οποίες διατηρείται το μεγαλύτερο μέρος του μαστού (breastconservingsurgery), που είναι η ογκεκτομή, η ευρεία τοπική εκτομή (widelocalexcision) καθώς και η τεταρτεκτομή (quadrantectomy), β) η ολική μαστεκτομή (ριζική τροποποιημένη μαστεκτομή), που αποτελεί ακόμη και σήμερα ακρογωνιαίο λίθο στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, όπου αυτό κριθεί αναγκαίο. Μέρος της χειρουργικής επέμβασης αποτελεί η χειρουργική της μασχάλης του πάσχοντος μαστού, όπου αφαιρούνται ένας (φρουρός λεμφαδένας) ή όλοι οι σύστοιχοι μασχαλιαίοι λεμφαδένες, με σκοπό αφενός τον περιορισμό της νόσου και αφετέρου τη σταδιοποίησή της, δίνοντάς μας πληροφορίες σχετικά με την αναγκαιότητα διεξαγωγής συμπληρωματικής θεραπείας (χημειοθεραπείας-ακτινοθεραπείας). Η συμπληρωματική θεραπεία έχει ως σκοπό να μειώσει την πιθανότητα υποτροπής της νόσου στον ίδιο ή στον έτερο μαστό, καθώς και να μειώσει την πιθανότητα απομακρυσμένων μεταστάσεων σε συμπαγή όργανα (ήπαρ, πνεύμονες, εγκέφαλος)και στα οστά. Η νοσοϊστοχημική μελέτη του όγκου μετά την εκτομή του, μας πληροφορεί για το αν ο όγκος είναι ορμονοεξαρτώμενος (θετικοί υποδοχείς οιστρογόνων- προγεστερόνης), που συμβαίνει στο 75-85% των καρκίνων του μαστού,καθιστώντας την ορμονοθεραπεία ένα επιπρόσθετο όπλο στη θεραπευτική μας φαρέτρα ενάντια στον καρκίνο του μαστού.

#Ιατρικά